Travmayı Atlatmak İçin Anlamak

 Hayatı yaşarken kendimizi bir yolculuğun içinde buluyoruz. Ancak bazen bu yolculuk sürecinde yaşamayı istemediğimiz deneyimlerle karşılaşabiliyoruz. Bu deneyimlerin kabulünü sağlamak da tahmin edilebileceği üzere diğer yaşam olaylarına oranla daha da zor bir hal alabiliyor.

 Çocukluğumuzdan itibaren kendimizin ve ailemizin problemlerle nasıl başa çıktığı, hayat boyu kullandığımız becerilerle dolu sırt çantamızın içerisinde yerlerini alıyorlar. Hayata karşı bakış açılarımız, sahip olduğumuz rollerimiz ve aldığımız pozisyonlarımız bu durumları nasıl değerlendirdiğimizi belirliyorlar. Tam bu noktada şunu söylemeliyiz ki; her deneyim herkes için aynı süreci ve sonuçları doğurmuyor. Dilerseniz bu süreci daha sağlıklı yaşamak adına hayat yolculuğunun içine girip oradaki perspektife göz atabiliriz.

 Hayat yolculuğunda birçok acı deneyimle karşı karşıya kalabiliyoruz. Bu acıların bazıları bizim için çözümü mümkün olarak görülürken bazıları ise bizi çaresiz hissettirerek kişisel zorlanmalara, sıkışmışlığa ve hayatı devam ettirme becerilerimizin zarar görmesine sebep olabiliyor. Bu becerileri kazandığımız yer yine yolculuğun kendisi oluyor, yolculuk boyunca birçok beceri kazanıyoruz. Bu becerilerin hepsinin en temeline baktığımızda acı bir deneyim ya da bu deneyimin ortaya çıkma ihtimaline dair düşüncelerle karşılaşabiliyoruz. Ne zaman bu düşünceler zihnimizden geçse ya da çaresiz hissettiğimiz anı hatırlatacak parçalar karşımıza çıksa kendimizi daha gergin, daha öfkeli, daha kontrolcü ve daha da hassas bir durumda bulabiliyoruz. Böylece dışarıya odaklanmaktan daha fazla içsel deneyimlerimize odaklanarak yolculuğun yönetimini sağlamakta zorlanabiliyoruz. Tıpkı geçmişte yaşadığımız bir kazanın benzeri durumlarla karşılaştığımızda aracımızın uyarı ışıklarını kontrol edip yoldan uzaklaşıp arabanın içine odaklanmamız ve şeritlerde savrulmamız gibi. Bu bahsettiğim belirtilerin bazıları kısa süreli olarak yaşanıp geride kalırken bazıları daha yoğun bir hal alıp bizleri daha da tetikte bir konuma sevk edebiliyor ve daha kontrolcü bir yapının oluşmasına sebep olabiliyor. Yani zaman içerisinde yönetim yerini kontrole bırakıyor. Böylece kendimizi daha yoğun bir suçluluğun içerisinde ve bir sarmalda bulabiliyoruz. Acıyı istemiyor ve onu hatırlatan her sapaktan ters yöne dönebiliyoruz.

 Acını öğreticiliğinin yanı sıra zamanı dondurucu etkisi ‘Nasıl devam edeceğim?’ sorusunu beraberinde getiriyor. Tam bu noktada yolculuğa bir eşlikçi ile devam edip yola ve sahip olduklarımıza dair konuşmak daha aktif ve huzurlu bir yolculuğun oluşmasını sağlayabiliyor.

 Bu bahsettiğimiz öykü ise ruh sağlığı literatüründe Travma Sonrası Stres Bozukluğu (TSSB) olarak adlandırılıyor. Genelde bir kayıp yaşanması, saldırıya maruz kalınması ve kaza geçirmek gibi durumlarda karşımıza çıkabiliyor. Kendini uzun süre göstermesi sonucu oluşan bu durumda çözüm ilaç tedavisi ve psikoterapi (Travma Psikolojik Danışmanlığı) ile mümkün oluyor. Böyle bir süreçten geçiyorsanız bize ulaşabilir ve sürece dair daha sağlıklı bilgiler elde edebilirsiniz.

İbrahim ÖZCANLI

Uzman Klinik Psikolog