Obsesif kompulsif bozukluk (OKB)

OKB’nin Belirtileri Nelerdir?

OKB iki ana semptom tipini içerir: obsesyonlar ve kompulsiyonlar. OKB ile yaşayan birçok insan hem obsesyonlar hem de kompulsiyonlar yaşar, ancak bazı insanlar sadece birini veya diğerini yaşar.

Bu semptomlar sadece geçici veya kısa ömürlü değildir. Daha hafif semptomlar bile her gün en az bir saat sürebilir ve günlük aktivitelerinizi önemli ölçüde etkileyebilir.

Takıntılar veya zorlamalar, okulda dikkatinizi toplama veya işteki görevleri tamamlama becerinizi etkileyebilir. Hatta okula, işe veya başka bir yere gitmenizi bile engelleyebilirler.

Takıntılı düşüncelerin doğru olmadığını fark edebilir veya zorlayıcı davranışların aslında onları önlemek için hiçbir şey yapmayacağını bilebilirsiniz. Yine de çoğu zaman kontrol edilemez hissetmeniz mümkündür.

Obsesyonlar

Takıntılı düşüncelerin içeriği büyük ölçüde değişebilir, ancak birkaç ortak tema şunları içerir:

• Mikroplar, kir veya hastalık hakkında endişeler
• Kendinize veya bir başkasına zarar verme korkuları
• Saldırgan veya müstehcen bir şey söyleme korkuları
• Eşyalarınızın hizalı, düzenli veya simetrik olması ihtiyacı
• Açık cinsel veya şiddet içeren düşünceler
• Bir şeyleri atma endişesi
• Cinsel arzularınızı veya yöneliminizi sorgulamak
• Kendinizin veya sevdiklerinizin sağlığı ve güvenliği hakkında endişeler
• Araya giren görüntüler, kelimeler veya sesler

Bu istenmeyen ve araya giren düşünceler, onları ne kadar görmezden gelmeye veya bastırmaya çalışsanız da geri gelmeye devam eder. Onların ısrarı, onların doğru olabileceğine veya onları önlemek için adımlar atmazsanız gerçekleşebileceklerine dair daha da güçlü bir kanaate yol açabilir.

Kompulsiyonlar

OKB'deki zorlayıcı davranış örnekleri şunları içerir:

• Ellerinizi, nesnelerinizi veya vücudunuzu yıkamak
• Nesneleri belirli bir şekilde düzenlemek veya hizalamak
• Belirli cümleleri sayma veya tekrarlama
• Bir şeye belirli sayıda dokunmak
• Başkalarından güvence istemek
• Belirli nesneleri toplamak veya aynı öğeden birkaçını satın almak
• Kendinize veya bir başkasına zarar vermek için kullanabileceğiniz nesneleri saklamak
• Başka birine zarar vermediğinizden emin olmak için zihinsel olarak eylemlerinizi gözden geçirmek

Kompulsiyonları, obsesyonlara bir yanıt olarak düşünebilirsiniz. Bir takıntı ortaya çıktığında, neden olduğu endişe ve sıkıntıyı gidermek veya bu takıntılı düşüncenin gerçekleşmesini önlemek için harekete geçmek zorunda hissedebilirsiniz.

Bu eylemleri belirli sayıda veya işler "tam doğru" görünene kadar tekrarlama ihtiyacı hissedebilirsiniz. Ritüel sırasında bir hata yaparsanız, baştan başlayıp mükemmel bir şekilde bitirmezseniz işe yaramayacağını hissedebilirsiniz.

OKB'ye ne sebep olur?

Uzmanlar, OKB'ye tam olarak neyin neden olduğunu bilmiyorlar, ancak durumun aile öyküsü büyük bir rol oynayabilir. OKB'li yakın bir aile üyeniz varsa, sizin de OKB'ye sahip olma şansınız daha yüksektir.

OKB Türleri Nelerdir?

Farklı OKB türlerinin resmi bir sınıflandırması yoktur, ancak uzmanlar genellikle semptomları birkaç alt türe ayırır:

• Kirlenme ve temizlik
• Zarar görme ve kontrol etme korkusu
• Simetri, mükemmeliyetçilik ve düzen
• Dini Obsesyonlar
• Müdahaleci cinsel, şiddet içeren veya diğer tabu düşünceler
• Toplama veya istifleme

Belirtileriniz temel olarak bu alt tiplerden biriyle uyumlu olabilir veya birden çok kategoriye girebilir. Semptomların genellikle tek bir kategoriye tam olarak uymaması, bu alt tiplerin neden gayri resmi kaldığını açıklamaya yardımcı olabilir.

Tedavi Yöntemleri Nelerdir?

OKB tedavisi deneyimi olan bir terapistle bağlantı kurmak, yardımcı tedavi seçeneklerini keşfetmeye yönelik iyi bir ilk adımdır. Genellikle, OKB tedavisi hem psikoterapiyi hem de ilacı içerecektir.

İlaç Tedavisi

Birkaç farklı psikotrop ilaç, OKB semptomlarını azaltmaya yardımcı olabilir.

Psikoterapi

Ruh sağlığı uzmanları tipik olarak tedaviye birleşik bir yaklaşımın parçası olarak terapiyi önerir.

İlaç tedavisi genellikle semptomların hafifletilmesine yardımcı olabilir, ancak bir terapistle çalışarak şunları da öğrenebilirsiniz:

İstenmeyen düşünceleri yönetmek ve yararsız davranış kalıplarını değiştirmek için araçlar,

gevşemeyi iyileştirme ve duygusal sıkıntıyla başa çıkma stratejileri.

OKB için önerilen terapi yaklaşımları şunları içerir:

Bilişsel davranışçı terapi (CBT). CBT, istenmeyen veya olumsuz düşünce ve davranış kalıplarını tanımlamayı ve yeniden çerçevelemeyi öğrenmenize yardımcı olabilir.

Maruz kalma ve tepki önleme (ERP). Bu, korkulan durumlara veya obsesyonların veya kompulsiyonların temelindeki endişelere kademeli olarak maruz kalmayı içeren bir BDT türüdür. ERP'nin amacı, zorlayıcı davranışlara girmeden sıkıntı takıntılarının neden olduğu sıkıntıları yönetmeyi öğrenmektir.

Farkındalık temelli bilişsel terapi. Bu, takıntılı düşüncelerin tetiklediği sıkıntıyla başa çıkmak için farkındalık becerilerini öğrenmeyi içerir.

Profesyonel destekle, OKB semptomlarını yönetmek ve istenmeyen düşünce kalıplarına meydan okumak için yeni stratejiler öğrenmek genellikle mümkündür. Terapilerde ayrıca aşağıdakiler de dahil olmak üzere diğer yardımcı başa çıkma stratejileri konusunda da konuşulmaktadır.

Nefes egzersizleri

Meditasyon ve farkındalık teknikleri

Bir öz bakım rutini oluşturmak

Sevdiklerine açılmak

Hayatınızdaki insanlarla OKB hakkında konuşmak zor gelebilir ve hiçbir şey, kendinizi hazır hissedene kadar teşhisinizi paylaşmanız gerektiğini söylemez. Bununla birlikte, kendinizi izole etmek genellikle işleri daha da kötüleştirir.

Ailenize, arkadaşlarınıza ve diğer sevdiklerinize ulaşmak, duygusal desteğin yanı sıra ihtiyaç duyabileceğiniz diğer her türlü desteği almayı kolaylaştırabilir - bu da genel olarak daha iyi bir esenliğe yol açabilir.